Κρυοσυντήρηση Ωαρίων

Η ιδανική ηλικία αναπαραγωγής για τη γυναίκα είναι 18-30 ετών όπου η ποιότητα και η ποσότητα ωαρίων βρίσκονται στο ζενίθ. Έτσι, όσο πιο νωρίς γίνει κατάψυξη ωαρίων τόσο το καλύτερο. Ωστόσο, βάσει πρωτοκόλλων και ερευνών, μια γυναίκα μπορεί να καταψύξει τα ωάριά της έως τα 38, ώστε να είναι οι πιθανότητες υψηλότερες. Φυσικά, δεν αποκλείεται να γίνει και μετά από τα 38 έτη. Η μεγαλύτερη ηλικία, συνήθως είναι ατελέσφορη.

Σαφώς. Με τη διαδικασία της κρυοσυντήρησης, η ποιότητα των ωαρίων μένει αναλλοίωτη.

Βάσει νόμου μέχρι 20 χρόνια. Σαφώς, αυτή η περίοδος μπορεί να παραταθεί με γραπτή αίτηση έως 5 χρόνια.

Αρχικά είναι απαραίτητη η καταγραφή ιστορικού από τον ιατρό. Έπειτα, θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε υπέρηχο και εξετάσεις αίματος. Τέλος, γίνεται έλεγχος ύπαρξης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Ναι, θα χρειαστεί να κάνετε μια αγωγή με ορμόνες μέσω ενέσεων στην κοιλιά, κάτι που είναι ανώδυνο.

Η συλλογή ωαρίων (ωοληψία) πραγματοποιείται με ήπια αναισθησία, ώστε να μην αισθανθείτε πόνο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Η ίδια η πράξη διαρκεί περίπου 15 –20 λεπτά και γίνεται με τη χρήση κολπικού υπερήχου και λεπτής βελόνας. Μετά την ανάνηψη, μπορεί να εμφανιστεί ήπια ενόχληση χαμηλά στην κοιλιά, που συνήθως θυμίζει ελαφρύ πόνο περιόδου. Ο πόνος αυτός είναι προσωρινός και αντιμετωπίζεται εύκολα με απλά αναλγητικά.

Η κρυοσυντήρηση ωαρίων δεν απαιτεί νοσηλεία. Η γυναίκα προσέρχεται στο κέντρο αναπαραγωγής την ημέρα της ωοληψίας, υποβάλλεται στη διαδικασία με ήπια μέθη, και παραμένει για παρακολούθηση 1–2 ώρες. Στη συνέχεια, μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι της την ίδια ημέρα. Η ανάρρωση είναι γρήγορη και οι περισσότερες γυναίκες αισθάνονται έτοιμες να συνεχίσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες ήδη από την επόμενη μέρα. Μόνο σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις επιπλοκών (π.χ. σοβαρή αιμορραγία ή υπερδιέγερση των ωοθηκών) μπορεί να απαιτηθεί παραμονή σε νοσοκομείο για παρακολούθηση. Συνεπώς, η διαδικασία θεωρείται απλή, ασφαλής και φιλική προς την ασθενή, χωρίς την ταλαιπωρία μιας πολυήμερης νοσηλείας.

Συνήθως η διαδικασία της κρυοσυντήρησης δεν απαιτεί πολύ χρόνο αποχής από την εργασία. Κατά την περίοδο της ορμονικής διέγερσης (διάρκειας περίπου 10–12 ημερών), χρειάζεται να επισκέπτεστε το ιατρείο για υπερηχογραφικό έλεγχο και αιμοληψίες ανά 2–3 ημέρες, κάτι που μπορεί να συνδυαστεί με το καθημερινό πρόγραμμα. Την ημέρα της ωοληψίας, η οποία γίνεται με μέθη, συνιστάται η αποχή από την εργασία, καθώς χρειάζεται ξεκούραση μετά την αναισθησία. Οι περισσότερες γυναίκες μπορούν να επιστρέψουν στη δουλειά τους ήδη από την επόμενη ημέρα, εφόσον πρόκειται για καθιστική εργασία. Σε περιπτώσεις πιο απαιτητικής σωματικής δραστηριότητας, μπορεί να χρειαστούν 2–3 ημέρες ανάπαυσης.

Μετά τη διαδικασία της ωοληψίας, συνιστάται αποχή από σεξουαλικές επαφές για περίπου μία εβδομάδα. Ο λόγος είναι ότι οι ωοθήκες παραμένουν διογκωμένες λόγω της ορμονικής διέγερσης και η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει πόνο ή σπανιότερα μικρές εσωτερικές αιμορραγίες. Επιπλέον, ο κίνδυνος σύλληψης σε αυτό το στάδιο είναι υπαρκτός, καθώς παρά τη συλλογή, ενδέχεται να υπάρχουν ωάρια που απελευθερώνονται φυσιολογικά. Μετά την πάροδο λίγων ημερών και αφού οι ωοθήκες επανέλθουν σταδιακά στο φυσιολογικό τους μέγεθος, η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να επαναληφθεί χωρίς περιορισμούς.

Η συνολική διάρκεια της διαδικασίας κρυοσυντήρησης ωαρίων είναι περίπου δύο εβδομάδες. Ξεκινά με την ορμονική διέγερση των ωοθηκών, η οποία διαρκεί 10–12 ημέρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η γυναίκα λαμβάνει καθημερινές ενέσεις και υποβάλλεται σε τακτικούς υπερηχογραφικούς και αιματολογικούς ελέγχους, ώστε να παρακολουθείται η ανάπτυξη των ωοθυλακίων. Όταν τα ωοθυλάκια φτάσουν στο κατάλληλο μέγεθος, χορηγείται η τελική ένεση ωρίμανσης και ακολουθεί η ωοληψία περίπου 36 ώρες αργότερα. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την κατάψυξη των ωαρίων σε υγρό άζωτο. Συνεπώς, από την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής έως την κατάψυξη, η γυναίκα χρειάζεται να διαθέσει περίπου 12–14 ημέρες. Η σχετικά σύντομη διάρκεια καθιστά τη μέθοδο εύκολα διαχειρίσιμη,  ακόμα και για γυναίκες με απαιτητικό πρόγραμμα.

Πριν και κατά τη διάρκεια της ορμονικής διέγερσης, συνιστάται μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρέσκα φρούτα, λαχανικά, πρωτεΐνες και άφθονα υγρά, ώστε να στηρίζεται η σωστή λειτουργία του οργανισμού. Η έντονη άσκηση καλό είναι να αποφεύγεται, καθώς οι ωοθήκες διογκώνονται και υπάρχει κίνδυνος δυσφορίας ή συστροφής. Ήπια άσκηση, όπως περπάτημα ή χαλαρό ποδήλατο, μπορεί να συνεχιστεί χωρίς περιορισμούς. Η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα καλό είναι να αποφεύγονται, καθώς επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα.

Η κρυοσυντήρηση ωαρίων δεν επηρεάζει αρνητικά τη μελλοντική γονιμότητα. Αντιθέτως, λειτουργεί ως μέσο διατήρησής της. Η λήψη ωαρίων γίνεται με τεχνικές που στοχεύουν στην ασφάλεια και στη διατήρηση της ωοθηκικής λειτουργίας. Ο αριθμός των ωαρίων που συλλέγονται αντιστοιχεί σε αυτά που φυσιολογικά θα χάνονταν σε έναν κύκλο, επομένως δεν μειώνεται το ωοθηκικό απόθεμα. Στο μέλλον, όταν η γυναίκα θελήσει να χρησιμοποιήσει τα κατεψυγμένα ωάριά της, τα ποσοστά επιτυχίας εξαρτώνται κυρίως από την ηλικία κατά την οποία έγινε η κρυοσυντήρηση και από την ποιότητα των ωαρίων εκείνης της περιόδου. Έτσι, η διαδικασία της κρυοσυντήρησης αποτελεί μια «ασφαλή επένδυση».

Τα ωάρια που έχουν καταψυχθεί με τη μέθοδο της υαλοποίησης (vitrification) μπορούν να παραμείνουν αποθηκευμένα για πολλά χρόνια χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητά τους. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη νομοθεσία, η διάρκεια φύλαξης ορίζεται στα 20 χρόνια, με δυνατότητα παράτασης κατόπιν αίτησης της γυναίκας. Σε διεθνές επίπεδο, υπάρχουν τεκμηριωμένες περιπτώσεις επιτυχών κυήσεων με ωάρια που είχαν καταψυχθεί για περισσότερα από 10–15 χρόνια.

Η ιδανική ηλικία για την κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι πριν τα 35 έτη, καθώς σε αυτό το διάστημα η ποιότητα και ο αριθμός των ωαρίων είναι υψηλότερα. Μετά τα 35, η γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται σταδιακά, ενώ μετά τα 40 η πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης με κατεψυγμένα ωάρια ελαττώνεται σημαντικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι η διαδικασία δεν μπορεί να γίνει σε μεγαλύτερες ηλικίες, αλλά τα ποσοστά επιτυχίας είναι χαμηλότερα.

Εάν μια γυναίκα αποφασίσει να μην χρησιμοποιήσει ποτέ τα κατεψυγμένα ωάριά της, υπάρχουν διάφορες επιλογές ανάλογα με τη νομοθεσία και τις προσωπικές της επιθυμίες. Τα ωάρια μπορούν να καταστραφούν, να παραμείνουν σε φύλαξη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (κατόπιν αιτήματος), ή σε ορισμένες περιπτώσεις να διατεθούν για ερευνητικούς σκοπούς, εφόσον υπάρχει συγκατάθεση.